“Αν η χώρα εμφανίζεται αδύναμη να υπερασπιστεί ένα απλό έργο, όπως είναι η πόντιση ενός καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, πώς θα διαχειριστεί κάτι μεγαλύτερο, όπως οι γεωτρήσεις για φυσικό αέριο;”
Τις τελευταίες ηµέρες εξελίσσεται ένα θρίλερ γύρω από το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, µε προέκταση προς το Ισραήλ. Το project καρκινοβατεί εδώ και µήνες λόγω της επιτυχηµένης απόπειρας εκφοβισµού της ελληνικής κυβέρνησης από την Τουρκία. Πρακτικά, οι έρευνες έχουν παγώσει από τον προηγούµενο Ιούλιο και το περιστατικό στην Κάσο. Εκτοτε τα δύο ιταλικά ερευνητικά πλοία έχουν «γαζώσει» την ίδια περιοχή ξανά και ξανά χωρίς να λαµβάνουν εντολή να κινηθούν ανατολικά, ώστε να ολοκληρωθούν οι έρευνες βυθοµέτρησης και να περάσει η διαδικασία στην επόµενη φάση για την πόντιση του καλωδίου. Αυτήν την εβδοµάδα σηµειώθηκε µία εξέλιξη η οποία ήρθε να επιβαρύνει έτι περαιτέρω τη θολή προοπτική του έργου. Υπό το βάρος της αβεβαιότητας για τη συνέχιση του project, ο Α∆ΜΗΕ ανέστειλε προσωρινά την καταβολή πληρωµών προς τη γαλλική κατασκευάστρια του καλωδίου, την εταιρεία Nexans, σε συνεννόηση µαζί της. Μέχρι στιγµής έχουν καταβληθεί 200 εκατοµµύρια € και προς το παρόν πάγωσε η καταβολή του Φεβρουαρίου ύψους 70 εκατοµµυρίων. Η κατασκευή του καλωδίου θα κοστίσει τουλάχιστον 1,5 δισεκατοµµύριο, οπότε η εταιρεία, η οποία έχει εκτεθεί αντίστοιχα σε αυτό το άνοιγµα, καλείται να διαχειριστεί την αβεβαιότητα και την καταστροφική περίπτωση οριστικού ναυαγίου.
Η Nexans, για να προστατεύσει τη µετοχή της και τις γενικότερες αρνητικές εξελίξεις από τη ρευστότητα που ενέσκηψε σε σχέση µε τη συνέχιση της κατασκευής του καλωδίου, εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία επιβεβαιώνει το προσωρινό πάγωµα των καταβολών από τον Α∆ΜΗΕ, σηµειώνοντας ότι µέχρι τώρα έχουν υπάρξει «επαρκείς πληρωµές» και πως παραµένει δεσµευµένη στο έργο. Το πρόβληµα είναι ότι επιβαρύνεται η εικόνα της χώρας η οποία εµφανίζεται αδύναµη να υλοποιήσει ένα έργο σε χώρο νόµιµης άσκησης των κυριαρχικών δικαιωµάτων της και µάλιστα σε µέρος της οριοθετηµένης µε την Αίγυπτο ΑΟΖ, αποφεύγοντας ταυτόχρονα να επεκτείνει τις έρευνες σε µέρος του παράνοµου και άκυρου τουρκολιβυκού µνηµονίου, προβαίνοντας έτσι σε έµµεση, έστω, de facto αναγνώρισή του, δικαιώνοντας το τουρκικό bullying.
Η φοβική στάση της ελληνικής πλευράς εγείρει ευρύτερα ερωτήµατα για τη δυνατότητά της να ανταποκριθεί σε ευρύτερο ρόλο στην περιοχή, υπονοµεύοντας τη θέση της χώρας και στον µεγάλο εµπορευµατικό κεντρικό διάδροµο IMEC, από την Ινδία στην Ευρώπη. Επίσης δηµιουργεί αρνητικό προηγούµενο για τις προγραµµατιζόµενες έρευνες για υδρογονάνθρακες και γεωτρήσεις νοτιοανατολικά της Κρήτης, περιοχή για την οποία ενδιαφέρεται ο αµερικανικός ενεργειακός κολοσσός Chevron, η δεύτερη αµερικανική εταιρεία µε παρουσία στην Ελλάδα µετά την Exxon Mobil. Αν η χώρα εµφανίζεται αδύναµη να υπερασπιστεί ένα απλό έργο, όπως είναι η πόντιση καλωδίου, πώς θα διαχειριστεί κάτι µεγαλύτερο, όπως οι γεωτρήσεις για φυσικό αέριο; Αυτή η εικόνα αδυναµίας υπονοµεύει συνολικά το ειδικό βάρος της Ελλάδας και τη σταθερότητα των συνεργασιών και συµµαχιών που έχει συνάψει, όπως αυτή µε το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι το Ισραήλ έχει θορυβηθεί από την ελληνική στάση διότι είναι ένα έργο το οποίο αφορά και το ίδιο, καθώς σχετίζεται µε την άρση της δικής του ενεργειακής αποµόνωσης και τη σύνδεσή του µε τα ευρωπαϊκά ενεργειακά δίκτυα. Η ανησυχία και η ενόχληση αυτή έχει διαµηνυθεί στην Αθήνα και ήδη υπάρχει κινητικότητα. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι προγραµµατίζεται επίσκεψη του Ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών µέσα στην εβδοµάδα προκειµένου να συζητηθεί το θέµα, αλλά θα προηγηθούν τηλεφωνικές συνεννοήσεις ώστε να διασφαλιστεί ότι η έλευση εδώ του Γκιντεόν Σάαρ θα οδηγήσει σε θετική εξέλιξη και αντίστοιχη ανακοίνωση και δεν θα σηµειωθεί αδιέξοδο…
Το Ισραήλ, έχοντας πλέον ανοιχτό µέτωπο µε την Τουρκία, είναι ενοχληµένο από την ελληνική κατευναστική πολιτική απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα και έχει αρχίσει να κλονίζεται η αντίληψή του για τη συνολική ελληνική φερεγγυότητα στη διµερή σχέση. Ακόµα υπάρχει χρόνος, όχι άπλετος, για να αντιστραφεί η ακολουθούµενη κατευναστική πολιτική και η διάβρωση του γεωπολιτικού κεφαλαίου της χώρας. Αν αυτό δεν συµβεί, οι επιπτώσεις θα είναι βαριές και µόνιµες και θα οδηγήσουν σε περιθωριοποίηση του ελληνικού ρόλου στον νέο χάρτη, ο οποίος θα παγιωθεί για τις επόµενες δεκαετίες.